Son yıllarda görülme sıklığında artış gözlenen fil hastalığının tıpta ki adı lenfödemdir. Hastalık genellikle kol veya bacaklardan birinde, bazen de her ikisinde birden görülebilen şişkinlik ile kendisini belli eder.

Estetik görüntüyü bozması ve günlük yaşamı olumsuz etkilemesi nedeniyle fil hastalığı kişilerin sosyal, fizyolojik ve psikolojik anlamda etkileyen bir hastalıktır.

Bağışıklık sisteminin bir parçası olan lenf bezlerinde oluşan tıkanmalara bağlı olarak ortaya çıkan fil hastalığı (lenfödem) kol ve bacakların şişmesi ile kendini belli eder. Hücreler arası boşlukları dolduran sıvının miktar olarak dengede kalabilmesi için sürekli olarak süzülmesi ve kan dolaşımına karışması gerekir. Lenf sıvısı olarak adlandırılan bu sıvı lenf sistemi tarafından kontrol edilir. Fil hastalığı, lenf sıvısının miktarındaki artış sonucunda deri altında ve doku aralıklarında yayılarak birikir. Bu nedenle kollarda, bacaklarda veya gövdede şişlikler meydana gelir.

Fil hastalığı, kronik uzun süreli bir hastalıktır. Belirtilerin ortaya çıkışından sonra kısa bir süre içerisinde teşhis edilerek tedaviye başlanmaması durumunda hastalık kötüleşebilir.

Fil Hastalığı (lenfödem) Oluşum Nedenleri

En yaygın oluşum nedeni lenf bezlerinin kanser tedavisinin bir parçası olarak çıkarılmış olmasıdır. Diğer fil hastalığının oluşumunda rol oynayan faktörler şunlardır:

Kanser sonrasında görülen ışın (radyasyon) tedavileri

Bazı ameliyatlar sonucunda lenf yollarının hasara uğraması

Mantar hastalıkları

Travmalar

Enfeksiyonlar

Sivrisinekler aracılığıyla bulaşan parazitler

Lenf sisteminin yapısına ilişkin kalıtsal hastalık ve anomaliler

Fil Hastalığı (lenfödem) Belirtileri

Fil hastalığının en belirgin semptomu şişliktir. Vücudun herhangi bir yerinde olabildiği gibi genel olarak kol ve bacaklarda meydana gelir. Fil hastalığının diğer belirtileri ise şunlardır;

Ağrı ve rahatsızlık hissi

Vücutta ağırlık ve sıkılık hissi

Hareket kabiliyetinin kısıtlanması

Derinin sertleşerek kalınlaşması (fibrozis)

Tekrar eden enfeksiyonlar

Ciltte kıvrımların oluşumu

Siğil benzeri oluşumlar

Deriden sıvı sızması

Fil Hastalığı (lenfödem) Tanı Ve Tedavi

Fil hastalının teşhisinde çoğu durumda lenfödem hastalığı alanında uzman bir hekim tarafından hastanın detaylı şekilde öyküsünün alınması ve fiziki muayene yapılması sonucunda teşhis edilebilmektedir. Gerekli görülürse şişliğin belirlenebilmesi için etkilenen uzuvdan ölçümler alınarak değerlendirilebilir veya kan testleri de uygulanabilir.

Fil hastalığının bugüne dek belirlenmiş net bir tedavisi yoktur. Fakat hücreler arasında sıvı birikimini en aza indirmek, lenfatik sistem içerisindeki sıvının akışını kolaylaştırmak ve teşvik etmek gibi amaçlarla tedavi uygulayarak hastalığın yol açabileceği ciddi sorunları önlemek mümkündür.